انتقال آب در کشاورزی یکی از عناصر حیاتی و اساسی در فعالیت های کشاورزی است و اهمیت زیادی دارد. که در صورت عدم توجه به آن عواقب جبران ناپذیری را به همراه دارد. با توجه به میزان اندک بارندگی در سال های اخیر و بحران جدی کم آبی، باید به این مسئله و پیامد های آن دقت شود. در زیر تعدادی از ضرورت های اصلی انتقال آب کشاورزی آورده شده است:
- آبیاری گیاهان: یکی از استفاده های اصلی آب در کشاورزی، آبیاری گیاهان است. انتقال آب از منابع آبی مثل رودخانه ها یا چاه ها به مزارع و زمین‌های کشاورزی امکان آم را فراهم می آورد تا گیاهان به آب مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند.
- افزایش بهره‌وری: انتقال آب به صورت مناسب کمک می‌کند تا منابع آبی بهینه تر استفاده شود و بهره‌وری در زمین های کشاورزی افزایش یابد. این امر می‌تواند منجر به افزایش عملکرد محصولات و کاهش هدررفت آب شود.
- کنترل آب و زهکشی: انتقال آب به طور منظم و کنترل شده به کمک سیستم های آبیاری مناسب، می‌تواند به کنترل زهکشی و جلوگیری از آب های زائد منجر شود.
- حفاظت از محیط زیست: استفاده صحیح از سیستم های انتقال آب می‌تواند به حفاظت از منابع آب و حیات‌وحش، کاهش آبیاری غیرضروری و کاهش هدررفت آب کمک کند.
به طور کلی، انتقال آب در کشاورزی بهبود بهره‌وری منابع آبی، رشد سالم گیاهان و حفاظت از محیط زیست را تضمین می‌کند. انواع لوله انتقال اب کشاورزی بر حسب میزان متریال در دسته بندی های مختلفی قرار می گیرند از جمله لوله گالوانیزه، لوله فلزی، پلاستیکی، پلی اتیلن و غیره که در ادامه به آن ها اشاره می شود.
انواع لوله های انتقال آب کشاورزی
انواع مختلفی از لوله های آبرسانی کشاورزی وجود دارد که برای استفاده در زیرساخت های آبیاری و دفع آب کاربرد دارند. برخی از انواع معمول لوله های انتقال آب کشاورزی عبارتند از:
لوله PVC
لوله های پلی وینیل کلرید به دلیل وزن سبک، مقاومت در برابر خوردگی، نصب و حمل آسان و هزینه مناسب مورد استفاده قرار می‌گیرند.
لوله PE (پلی اتیلن)
لوله های PE به دلیل انعطاف پذیری بالا، مقاومت در برابر شکستگی و خوردگی، مناسب برای کاربردهای زیرزمینی و سطحی است. این لوله ها پلی‌اتیلن یکی از انتخاب های معمول برای سیستم های آبیاری در کشاورزی هستند. این لوله‌ها به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارند، برای کشاورزی بسیار مناسبند. در زیر تعدادی از انواع لوله‌های پلی‌اتیلن برای کشاورزی و مزایا ویژه‌ای که دارند آورده شده است:
لوله های PE80
این نوع لوله های PE با چگالی کمتر و فشرده‌تر تولید می شوند و عمدتاً برای استفاده در فشارهای پایین تا متوسط مناسب هستند.
لوله های PE100
این نوع لوله ها دارای چگالی بالاتری هستند که منجر به مقاومت بیشتر در برابر فشار می‌شود و معمولاً برای کاربردهایی با فشارهای بالا مناسب هستند.
لوله های PE آبیاری قطره ای
این لوله ها طراحی شده اند تا آب را به طور مستقیم و بهینه به نقاط مورد نیاز در فاصله کمتر منتقل کنند و برای سیستم های آبیاری قطره‌ای بسیار مناسب هستند.
لوله های PE زیرزمینی
این نوع لوله برای استفاده در سیستم های آبیاری زیرزمینی مناسب هستند، مقاومت بالایی در برابر فشار و شکستگی دارند و باعث کاهش اتلاف آب می شوند.
لوله های PE شفاف
این لوله ها به دلیل شفافیتشان، امکان مشاهده جریان آب و بررسی وضعیت آب در داخل لوله را فراهم می‌کنند.
لوله آهنی
این نوع لوله ها به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار و دما، برای استفاده در سیستم‌های آبیاری بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرند. لوله های آهنی یکی از گزینه های قدیمی و پرکاربرد برای آبرسانی در کشاورزی هستند. در زیر انواع لوله انتقال آب کشاورزی از جنس آهنی آورده شده است:
لوله آهنی جدید مغزی
این نوع لوله ها از جنس آهن سخت تولید می‌شوند و معمولاً دارای مغزه های داخلی و خارجی هستند که از زنگ زدگی و فشار خارجی محافظت می‌کنند.
لوله گالوانیزه
این لوله ها از آهن معمولی تهیه شده و سپس با روش گالوانیزه کردن پوشش داده می‌شوند تا در برابر زنگ زدگی مقاومت بیشتری داشته باشند.
لوله آهنی پوشش داده شده با پلاستیک
این نوع لوله ها قسمت داخلی آن ها با یک لایه پلاستیکی پوشش داده شده است که از اکسیداسیون و زنگ زدگی جلوگیری می‌کند.
لوله آهنی معمولی
این نوع لوله از آهن معمولی بدون پوشش و پلاستیک تهیه شده و برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت بالا در برابر فشار دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
لوله آلومینیومی
لوله های آلومینیومی به دلیل وزن سبک، مقاومت در برابر زنگ زدگی و نصب آسان، برای کاربردهای زیرسطحی و سطحی مناسب هستند.
لوله شیشه‌ای
این نوع لوله ها به دلیل شفافیت و مقاومت در برابر شیمیایی ها برای کاربردهای خاص در کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
لوله پلاستیکی
لوله های پلاستیکی یکی از رایج‌ترین انواع لوله انتقال آب کشاورزی هستند. این لوله‌ها به دلیل ویژگی‌هایی مانند سبکی وزن، انعطاف‌پذیری، مقاومت در برابر خوردگی و هزینه کمتر نسبت به لوله‌های فلزی برای انتقال آب بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند.
انواع لوله انتقال آب کشاورزی بر اساس نیازهای خاص و شرایط محیطی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انتخاب لوله های آبرسانی کشاورزی
انتخاب انواع لوله های انتقال آب کشاورزی باید با دقت و با توجه به عوامل مختلف انجام شود. در زیر به برخی از عوامل مهمی که باید در نظر گرفته شوند تا انتخاب بهینه ای انجام شود، اشاره شده است:
- نوع خاک و زمین: خاک های مختلف ممکن است نیازهای متفاوتی برای آبیاری داشته باشند. برخی از خاک ها به آبیاری وسیع نیاز دارند در حالی که برخی به آبیاری قطره ای مناسب‌ترند.
- مسافت انتقال آب: مسافتی که آب باید انتقال پیدا کند نیز نقش مهمی در انتخاب انواع لوله انتقال آب کشاورزی دارد. برای مسافت های طولانی، لوله های با فشار بالا مناسب هستند.
- نوع محصول و نیاز آبی: نوع محصول کشاورزی و نیاز آبی آن نیز باید در نظر گرفته شود. ممکن است برای برخی محصولات آبیاری قطره ای یا غلظت های خاص آب مورد نیاز باشد.
- فشار آب: فشار آب موجود در سیستم نیز باید مورد توجه قرار گیرد. برای فشارهای بالا لوله های مقاوم باشد انتخاب شود.
- ویژگی های لوله: ویژگی‌های فنی لوله ها مانند انعطاف‌پذیری، مقاومت در برابر خوردگی، مقاومت در برابر شیمیایی، مقاومت در برابر حرارت و قابلیت اتصال نیز باید مورد بررسی قرار گیرد.
- هزینه: هزینه‌های نصب، نگهداری و تعمیر لوله ها نیز بی‌تاثیر نیست. باید هزینه کلی انتخاب لوله را در نظر گرفت.
- سازگاری با سایر اجزا: انواع لوله انتقال آب کشاورزی باید با سایر اجزا و تجهیزات سیستم آبیاری مانند شیرها، اتصالات و پمپ ها سازگاری داشته باشند.
با توجه به این عوامل، انتخاب انواع لوله انتقال آب کشاورزی باید با دقت و با مشورت با کارشناسان متخصص انجام شده تا بهترین گزینه بر اساس نیازهای خاص پروژه انتخاب شود.
